mgr

polskie

C1, C2

Filologia Germańska

Tłumacz przysięgły języka niemieckiego

Plebiscyt na Górnym Śląsku i jego konsekwencje

W marcu 1921 r. jedyny raz w historii mieszkańcy Górnego Śląska zostali zapytani o to, w którym państwie chcą żyć. Odpowiedź udzielona w plebiscycie nie tylko nie wypadła jednoznacznie. Wynik był na tyle skomplikowany, że nie pozwolił on na takie wytyczenie granicy, które odpowiadałoby preferencjom wyrażonym w głosowaniu.

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny

Bojków i Hołdunów – dwie śląskie miejscowości z niesamowitą historią

Historia obu miejscowości to gotowy scenariusz na film. Schönwald przez długie stulecia był jedyną w tej części regionu wsią, w której nie godało się po śląsku, ale konsekwentnie i zawsze mówiło się po niemiecku, starodawnym dialektem przywiezionym przez praprzodków z Frankonii. Z kolei Hołdunów to przykład przywiązania do wiary i gotowości do wielkiego poświęcenia, by wiarę tę zachować. Jego pierwsi mieszkańcy byli uciekinierami z Polski, gdzie w XVIII w. jako protestanci doznawali coraz większych szykan.

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny

Trzy wielkie inwestycje lat 30. XX w. na niemieckim Górnym Śląsku

W latach 30. niemiecki Górny Śląsk był widownią wielu ambitnych inwestycji. Latający Ślązak, który dystans z Bytomia do Berlina pokonywał w 4 godz. 40 min., należał wówczas do najszybszych pociągów świata. Za to śląscy automobiliści jako jedni z pierwszych w Europie mieli możliwość korzystania z nowoczesnych dróg z bezkolizyjnymi skrzyżowaniami.

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny

O tym, jak mało brakowało, by Racibórz, Głubczyce i Głuchołazy stały się po II wojnie światowej czechosłowackie

W 1945 r. Czechosłowacja po raz drugi w XX w. pojęła próbę powiększenia swego terytorium kosztem pokonanych Niemiec, co pośrednio doprowadziło do ostrego konfliktu z Polską, pod której administracją znalazł się po II wojnie prawie cały niemiecki dotychczas Górny i Dolny Śląsk. W bezpośrednim okresie powojennym wizja czeskich Głubczyc, Głuchołaz i Raciborza wcale nie była nierealna. Niewiele także brakowało, by na tle przynależności państwowej ziem górnośląskich doszło w 1945 r. do zbrojnego konfliktu między Polską a Czechosłowacją.

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny

Codzienność na Górnym Śląsku przedzielonym granicą państwową 1922 – 1939

Przez 17 lat Górny Śląsk istniał de facto podwójnie: jako część Niemiec i Polski. Żyjąc wówczas w polskim województwie śląskim i w niemieckiej prowincji górnośląskiej nie dało się nie zauważać zagranicznej części regionu. Choć granica na pewnych odcinkach wytyczona została w sposób kuriozalny, kontakty między obiema częściami regionu aż do 1939 r. były intensywne i – inaczej niż głosiła to propaganda płynąca z Warszawy i Berlina – w dużej mierze przyjazne.

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny

Amerykańskie samoloty na śląskim niebie

Przez pół roku amerykańskie bombowce regularnie niepokoiły trójkąt ograniczony miejscowościami Zdzieszowice – Blachownia – Kędzierzyn. Zniszczenie tych trzech ważnych dla niemieckiej produkcji wojennej zakładów stało się jednym ze strategicznych zadań alianckiego lotnictwa. Dla mieszkańców tamtych okolic, do tej pory niedoświadczonych przez wojnę, było to nierzadko pierwsze bezpośrednie spotkanie z brutalną rzeczywistością. Nie brakowało ofiar także wśród ludności cywilnej.

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny

Kiedy znów będą tu Niemcy? O nastrojach i manifestacjach proniemieckich sympatii Ślązaków w okresie PRL.

Przesunięcie polsko-niemieckiej granicy na linię Odry i Nysy Łużyckiej było czymś tak zaskakującym i niewyobrażalnym, że wielu mieszkańców Śląska przez długie lata nie mogło sobie wyobrazić, że granica w tej formie będzie czymś stałym. Długo jeszcze panowało przekonanie, że odłączenie od Niemiec jest tylko chwilowe. Równocześnie pozostała w regionie ludność niemiecka – choć oficjalnie nieuznawana jako mniejszość narodowa – przy różnych okazjach starała się przypomnieć o swoim istnieniu i na różne sposoby zamanifestować swą tożsamość – także przy okazji imprez sportowych.

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny

Kiedy znów będą tu Niemcy? O nastrojach i manifestacjach proniemieckich sympatii Ślązaków w okresie PRL.

Przesunięcie polsko-niemieckiej granicy na linię Odry i Nysy Łużyckiej było czymś tak zaskakującym i niewyobrażalnym, że wielu mieszkańców Śląska przez długie lata nie mogło sobie wyobrazić, że granica w tej formie będzie czymś stałym. Długo jeszcze panowało przekonanie, że odłączenie od Niemiec jest tylko chwilowe. Równocześnie pozostała w regionie ludność niemiecka – choć oficjalnie nieuznawana jako mniejszość narodowa – przy różnych okazjach starała się przypomnieć o swoim istnieniu i na różne sposoby zamanifestować swą tożsamość – także przy okazji imprez sportowych.

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny

Ostatnie chwile niemieckiego Śląska – styczeń – maj 1945 r.

W państwie Hitlera nie wolno było wątpić w ostateczne zwycięstwo. To dlatego administracja na Śląsku tak długo zwlekała z odpowiednim przygotowaniem ewakuacji ludności cywilnej na wypadek zbliżenia się frontu do granic regionu. Zaniedbania te zemściły się w tragiczny sposób, kiedy w styczniu 1945 r. radziecka ofensywa w kilka dni niespodziewanie zagroziła także Śląskowi. Rozpoczął się wyścig z czasem, którego stawką było życie tysięcy ludzi. Część Ślązaków mimo zagrożenia postanowiła pozostać w domach..

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny

O „odniemczaniu” ziem włączonych do Polski w 1945 r. ze szczególnym uwzględnieniem Śląska i o śladach niemieckiej przeszłości

Na Śląsku i w innych regionach północnej i zachodniej Polski komunistyczne władze przez ponad cztery dziesięciolecia z wielką gorliwością walczyły ze śladami niemieckiej przeszłości. Polonizowano nazwy geograficzne, imiona, nazwiska, ale ofiarą tej akcji padły m.in. także wszelkiego rodzaju niemieckojęzyczne napisy informacyjne i reklamowe, szyldy sklepowe i drogowskazy. Lecz mimo to także dziś w wielu większych i mniejszych miejscowościach Śląska (i nie tylko) mury nadal mówią po niemiecku: spod odpadających tynków nierzadko wyglądają dawne inskrypcje, które okazały przetrwały akcję odniemczania. Wykład będzie opowiadał o walce ze śladami niemieckiej przeszłości i o poszukiwaniu reliktów, które okazały się silniejsze niż gorliwość komunistycznych władz.

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny

Na wschodniej granicy Górnego Śląska.

O życiu nad jedną z najbardziej trwałych granic środkowej Europy.Linia, którą w uproszczeniu wyznacza bieg rzeki Przemszy, Brynicy, Liswarty i Prosny, była jedną z najtrwalszych granic w historii Polski, a zarazem jedną z najstabilniejszych w Europie Środkowej. Przez z górą 600 lat oddzielała ziemie śląskie i Królestwo Polskie. Od średniowiecza po XX wiek wsie i miasta położone po obu jej stronach, czasem leżące w zasięgu wzroku, znajdowały się w odrębnych organizmach państwowych. Co zrozumiałe, konsekwencją takiej sytuacji były różnice w rozwoju cywilizacyjnym, różnice architektoniczne, kulturowe, tożsamościowe, mentalnościowe, a także odmienne doświadczenia historyczne.

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny

Wielcy Niemcy z Górnego Śląska (nobliści, podróżnicy, nagrodzeni Oscarem, sportowcy

W powojennych dziesięcioleciach niemiecka historia regionu stała się tematem tabu. Publikacje wspominały o zasłużonych ludziach tylko wtedy, gdy wywodzili się oni z polskiego czy słowiańskiego kręgu kulturowego. Dlatego w zapomnienie popadło wielu Górnoślązaków, którzy w znaczący sposób wpłynęli na rozwój kultury i nauki.

Wykład/Warsztat online lub stacjonarny